ทฤษฎี 04: สอนให้ลูกรับผิดชอบด้วย self – esteem

self – esteem คือการมองเห็นคุณค่าในตัวเอง การนับถือตัวเอง ความภาคภูมิใจในตัวเอง การยอมรับตัวเอง ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเป็นองค์ประกอบหลักๆ ของการมีความรับผิดชอบในชีวิตตัวเอง

เด็กที่เห็นคุณค่าในตัวเอง นับถือตัวเอง ภูมิใจในตัวเอง และยอมรับตัวเองทั้งข้อดีและข้อด้อยจะเป็นเด็กที่รับผิดชอบทุกสิ่งในชีวิตตัวเองได้อย่างมีพลัง ไม่ใช่การก้มหน้าแบกรับสิ่งเหล่านั้นด้วยความทุกข์ตรม แต่เป็นความรับผิดชอบที่เปี่ยมไปด้วยพลังแห่งการตระหนักรู้ว่าเขาสามารถสร้างชีวิตของตัวเองได้

เพราะถ้าเขาไม่มีความเชื่อมั่นและความรู้สึกเหล่านั้น เขาจะรู้สึกว่าตัวเองคือเหยื่อของโลกใบนี้ รู้สึกว่าตัวเองไม่มีความสามารถจะจัดการกับชีวิตตัวเองได้ รู้สึกว่าตัวเองคือผู้ถูกกระทำ สุดท้ายเขาก็จะไม่รับผิดชอบสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตของเขา และเอาแต่โทษว่าเป็นความผิดของคนอื่นอยู่ร่ำไป

เรื่องที่น่าเศร้าก็คือ คนที่คิดแบบนี้ก็จะต้องเป็นเหยื่อของโลกใบนี้จริงๆ และจะเป็นเช่นนั้นไปอีกนานแสนนาน จนกว่า self – esteem ของเขาจะเพิ่มขึ้น ลองนึกถึงตัวเองในตอนที่มี self – esteem ต่ำ ในวันที่ทำงานไม่สำเร็จตามเป้า ในวันที่ถูกคนในครอบครัวตำหนิ ในวันที่ทำอะไรก็ผิดพลาดไปเสียหมด พอเจอเหตุการณ์แบบนั้นเยอะๆ แน่นอนว่ามันย่อมส่งผลกระทบโดยตรงต่อความรู้สึกรับผิดชอบในตัวเอง

เราจะเริ่มคิดว่าตัวเองกำลังตกเป็นเหยื่อของโลกใบนี้ คิดว่าตัวเองคือผู้ถูกกระทำ คิดว่าตัวเองไม่สามารถจัดการสิ่งต่างๆ ในชีวิตตัวเองได้ และท้ายที่สุดเราก็จะเริ่มชี้นิ้วโทษคนอื่น

การมี self – esteem ต่ำ กับความรู้สึกไม่รับผิดชอบชีวิตตัวเองจนเกิดเรื่องแย่ๆ ในชีวิตเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นคู่กันจนแทบจะแยกไม่ได้ว่าสิ่งไหนเกิดขึ้นก่อน ที่แน่ๆ ก็คือเมื่อมีสิ่งหนึ่งก็จะมีอีกสิ่งตามมาชนิดที่แยกจากกันไม่ได้ สิ่งที่น่าสนใจก็คือทั้งระดับ self – esteem ที่ต่ำกับความคิดไม่รับผิดชอบสิ่งต่างๆ ในชีวิตจนเกิดเรื่องแย่ๆ นั้นนอกจากจะติดตามกันมาดุจเงาตามตัวแล้ว มันยังหนุนเสริมให้เรื่องใดเรื่องหนึ่งชัดเจนขึ้นอีกด้วย พูดง่ายๆ ว่ายิ่งเจอเรื่องเลวร้ายไม่เป็นไปตามปรารถนาเราจะยิ่งมีระดับ self – esteem  ต่ำลง และในทางกลับกันยิ่งมีระดับ self – esteem ต่ำก็จะยิ่งพบเจอเรื่องแย่ๆ สิ่งที่เราไม่ปรารถนามากขึ้นนั่นเอง

ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นกับลูกของคุณเช่นกัน ซึ่งเราสามารถให้ภูมิคุ้มกันเขาในเรื่องนี้ได้ตั้งแต่เล็กๆ ด้วยการสอนเรื่อง self – esteem ผ่านกิจกรรมที่ทำในแคมป์ ซึ่งจะเป็นการสอนที่เหมือนไม่สอน เพราะเราจะใช้ความสนุกเป็นตัวนำแล้วค่อยๆ แทรกซึมทัศนคติของการเห็นคุณค่าในตัวเองและองค์ประกอบอื่นๆ ของ self – esteem  เข้าไป

เพราะ self – esteem ก่อให้เกิดความรับผิดชอบในชีวิต และความรับผิดชอบในชีวิตจะนำไปสู่ความสุขและความสำเร็จที่แน่นอนและยั่งยืน